Yeni taklit ve tağşişler korkuttu: Baharatın yerine ne yiyoruz?

Tarım ve Orman Bakanlığı taklit ve tağşiş yapan firmaları, hileli eserlerin hangi marka ismi altında satıldığını ve yapılan sahtekârlıkları ifşa etmeye devam diyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayımladığı listelerde göze çarpan ayrıntı baharatların içinde rastlanan yabancı unsurlar ve besin boyaları. Besin Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Artık, hile karışan baharatları ve hileleri anlamamın yollarını anlattı.

En çok kullanılan baharatlar besin sahtekarlarının radarında olduğu için en çok bu baharatlarda tağşişe rastlanıyor. Daha renkli gözüksün diye kırmızı pul ve toz biberlere kiremit tozu, toz karabiberin ağır çekmesi için demir tozu, köriye nişasta, isota talaş tozu konuluyor.

Hürriyet gazetesinde yer alan haberde, Prof. Dr. Nevzat Artık, karabiberde en çok görülen hilelerden kimileri şöyle sıraladı:

“Doğal karabiberin nişasta içeriği arttırılması için katkı unsurları kullanılır.• Karabiberin rengini artırmak için kanserojen boyalar kullanılır. Yer fıstığı yerine bezelye yahut süt fıstığı kullanılır ve bu karabiberin doğal yapısını bozar. Karabiberin ağır olmasını sağlamak için tuz eklenir. Bu hileler tüketiciye karşı palavra söyleme ve sıhhat riski oluşturabilir. Karabiberi doğal ve inançlı kaynaklardan temin etmek çok önemlidir.”

Karabiberin hileli olduğu nasıl anlaşılır? 

“Karabiberin hileli olup olmadığını kokusundan anlayabilirsiniz, lakin bu her vakit muteber bir sistem olmayabilir.” diyen Nevzat Artık, bu hileleri anlamak için birtakım ipuçlarını sıraladı:

“Gerçek karabiber keskin ve karakteristik bir aromaya sahiptir. Şayet karabiber çok zayıf yahut yapay bir kokuya sahipse, hileli olabilir. Kaliteli karabiber, homojen bir renge ve düzgün bir dokuya sahiptir. Renk farklılıkları yahut yabancı partiküller hile işareti olabilir. Az ölçüde karabiberi tadın. Gerçek karabiber, acı ve aromatik bir tada sahiptir. Şayet tat çok hafif yahut alışılmadık bir halde ağır ise, dolgu hususları eklenmiş olabilir. Bir bardak suya biraz karabiber ekleyin. Karabiberin birçok suyun yüzeyinde kalmalıdır. Şayet karabiber süratle batıyorsa, içine diğer unsurlar karıştırılmış olabilir.“

Kırmızıbiber ve pul biber

Kırmızıbiber ve pul biber alırken nelere dikkat edilmesi gerekir? Prof Dr. Nevzat Artık, kırmızı bibere uygulanan hileleri anlamanın yollarını anlattı:

“Doğal kırmızıbiber ve pul biber, canlı ve doğal bir kırmızı renge sahiptir. Renk solgun yahut çok parlaksa, bu boya hususları ve bitkisel yağ içerdiğinin bir işareti olabilir. Taze ve kaliteli biberlerin kendine has bir aroması vardır. Şayet koku zayıf yahut kimyasal bir koku alıyorsanız, hileli olabilir. Kırmızıbiber ve pul biberin dokusu homojen olmalıdır. İçinde yabancı hususlar yahut topaklanmalar olmamalıdır. Az ölçüde tadarak test edebilirsiniz. Kaliteli biberler acılığı ve aromasıyla bilinir. Şayet tat çok hafif yahut alışılmadık derecede ağır ise, öteki unsurlar eklenmiş olabilir.“

Türkiye’de Besin Kodeksi Mevzuatı’na nazaran, tozkırmızı biberlerde kabul edilebilir aflatoksin B1 ölçüsü 5 ppb ve toplam aflatoksin ölçüsü 10 ppb olarak belirlenmiştir. Prof Dr. Nevzat Artık, bazı araştırmaların kırmızı biberlerde yasal hududun üzerinde aflatoksin tespit edildiğini gösterdiğini, özellikle ıslak ve yağlı kırmızı pul biberlerin riskli olduğunu belirtti.

Kimyon

2014-2015 yıllarında, kimyon bazlı eserlerde yer fıstığı kalıntısı (Arachis hypogaea) bulunduğundan, dünya çapında çok sayıda kimyon eserinin geri çağrıldığı bildirilmişti. FDA, fıstık alerjisi olan tüketicilere kimyon içeren eserleri tüketmekten kaçınmaları için ülke çapında bir tavsiye yayınlamış ve çok sayıda eserde beyan edilmemiş yer fıstığı proteini varlığına dikkat çekmiştir.

Prof Dr. Nevzat Artık, tağşişin, hacim artırma maksadıyla öğütülmüş fıstık kabuklarının yahut kurutulmuş fıstık ununun eklenerek yapılmış olabileceği belirtti. 

Bakanlık markalarını paylaştı: Çayın içinden ‘gıda boyası’, fıstıklı baklavanın içinden ‘çekirdek’ çıktı

Bakanlık ifşa ediyor: Kıymada “sakatat” peynirde “nişasta” çıktı