Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 2024’te 5G’ye geçiş planını kamuoyu ile paylaşılmayı hedeflediklerini belirterek, “5G yol haritasında önceliğimiz yerli ve ulusal eserlerin kullanılması olacaktır. Bu nedenle 5G altyapımızın kritik şebeke ögelerinin BTK tarafından tanımlanan ‘milli haberleşme ürünü’ niteliğinde olması için çalışmalarımızı yapacağız.” dedi.
5G teknolojisi bilgileri şu an kullanımda olan 4G teknolojisine nazaran bin kat daha süratli aktarabiliyor. 5G teknolojisi kendi kendini kullanan sürücüsüz otomobiller, akıllı kentler ve fabrikaları birbirine bağlamak için gelecekte kullanılacak teknolojilerde anahtar olarak görülüyor. Bu teknoloji sadece bir taşınabilir ilişki teknolojisi olmaktan öte yeni bir sanayi ihtilali olarak görülüyor. Bu sanayi ihtilalinden geri kalmak istemeyen ülkeler, 2018’den beri 5G irtibatına geçmeye başladı.
“3G’DE SABREDELİM”
2015’te 4G ihalesi için geri sayım sürerken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan ihaleye ‘kırmızı kart’ çıkmıştı. Erdoğan, farklı bir hesapla “Buraya gelirken kısa bir brifing aldım. Gündemde 4G ihalesi var. Fakat dünya 5G’yi konuşuyor. 4G’yle hiç vakit kaybetmeyelim. O vakit 3G’de iki yıl daha sabredersek, 5G’ye geçeriz. Aksi takdirde 4G’ye geçersek Türkiye çöplük haline döner” demişti.
Ancak bu sözlerle 4G taşınabilir irtibat teknolojisine sekiz yıl geç kalan Türkiye, 5G’ye de geç kalıyor. Türkiye’nin bu teknoloji yarışında geri kalmaması için 5G altyapısı 1,5 milyar TL dolarlık yatırım bekliyor.
Uzmanlar operatörlerin tek başına altından kalkabileceği bir yatırım olmadığını söylüyor. Güney Kore, Çin, Britanya üzere ülkelerde olduğu üzere ulusal aksiyon planı ve devlet teşvikleri gerekiyor. Zira 5G’nin gecikmesinden ferdî tüketicilerden evvel sanayi etkilenecek.
TURKCELL VE TÜRK TELEKOM GEÇİŞİ ERKEN BULUYOR
Türkiye Varlık Fonu şirketleri Türk Telekom ve Turkcell, 2023 yılında 5G’ye geçişi erken bulurken, Vodafone, 5G’ye bir an evvel geçilmesi gerektiğini savunmuştu.
Bakan Uraloğlu, “5G yol haritasında önceliğimiz yerli ve ulusal eserlerin kullanılması olacak” dedi. Lakin Türkiye’nin 5G için en büyük zorluklarından biriyse yerlilik oranlarının kâfi düzeyde olmaması olarak yorumlanıyor. Mevcut durumda 5G’ye geçiş iktisada ek bir ithalat yükü getireceği tartışılıyor.
Ancak bakanlık yeniden de “5G altyapımızın kritik şebeke ögelerinin BTK tarafından tanımlanan ‘milli haberleşme ürünü’ niteliğinde olması için çalışmalarımızı yapacağız” açıklamasında bulundu.
AFRİKA ÜLKELERİNDE YATIRIMLAR BAŞLADI
Afrika ve Ortadoğu ülkeleri 5G yatırımlarına başlarken, Rusya, Vietnam ve Libya üzere ülkelerde 5G yaygınlaştırılıyor. Kuzey ve Güney Amerika, Avrupa, Avustralya, Çin, Japonya ve Singapur üzere ülkelerde 5G ağları kuruldu. Avrupa’da 2022 itibariyle hanelerin yüzde 62’si 5G kapsama alanında, bu oran ABD ve Güney Kore’de yüzde 90’ın üstünde.
2027’DE 4,3 MİLYAR BAĞLANTI
Dünya çapındaki bu yaygınlaşmayla birlikte Türkiye’nin bu teknolojiye gecikmesinin maliyeti de artıyor.
Vodafone’un Deloitte işbirliğiyle hazırladığı rapora nazaran 5G’de bir yıllık gecikmenin maliyeti 120 milyar TL.
Rapora nazaran, 2021’nin sonunda dünya çapında 660 milyondan fazla 5G ilişkisi bulunuyor. 2027’ye kadar 5G temasları 4,3 milyarı geçerek neredeyse altı kat artacak. Dünya çapındaki 5G yatırımları 2035’e kadar 3,8 trilyon dolarlık iktisat oluşturacak ve 23 milyonluk istihdamı destekleyecek.
5G’NİN YÜKSELİŞİ 4G’DEN DAHA HIZLI
4G, 2009’da yayına başlamasının akabinde altı yılda 1 milyar abone sayısına ulaştı. 5G taşınabilir abone sayısının tıpkı sayıya dördüncü yılında ulaştığı görülüyor. Çin’in 5G’ye 4G’ye kıyasla daha erken dahil olması ve birçok tedarikçinin aygıtlarını piyasaya erken sürmesiyle, fiyatların daha süratli düşmesi üzere etkenler 5G’de sürecin 4G’ye nazaran daha süratli olmasını sağladı. Günümüzde 400’den fazla 5G uyumlu akıllı telefon modeli piyasaya sunulurken ve 2,5 yılda 5G dayanaklı akıllı telefonlar küresel pazarın yüzde 23’ünü oluşturdu. 4G için bu düzey yaklaşık yüzde 9 olmuştu. Kullanılmaya başlamasından 18 ay sonra 3G ve 4G ilişkileri yüzde 2,2’lik kullanım oranını geçemezken, tıpkı devirde 5G, küresel taşınabilir temasların yüzde 5,5’inden fazlasını oluşturdu.