MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Abdullah Öcalan davetiyle başlayan süreci pahalandıran DEM Partili İbrahim Akın, “Bahçeli’nin atakları iktidarın atacağı adımların bir işareti” dedi.
Duvar’dan Nuray Pehlivan, DEM Partili İbrahim Akın ile MHP lideri Bahçeli’nin “Öcalan” çıkışı akabinde yaşanan gelişmeleri konuştu. Yasama yılı başında MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin DEM Parti sıralarıyla yaptığı tokalaşma, gündemdeki yerini koruyor. Tokalaşma hareketiyle başlayan tartışmalar “yeni bir tahlil süreci mi başlıyor?” halinde merak uyandırırken, siyasette de gündemin birinci sırasını işgal ediyor. O denli görünüyor ki uzun bir mühlet daha işgal etmeye de devam edecek.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi (DEM) Partisi İzmir Milletvekili İbrahim Akın, Gazete Duvar’a Bahçeli’nin DEM Partililerle tokalaşmasıyla başlayan süreci kıymetlendirdi. Bahçeli’nin atılımını ‘yeni bir periyodun işareti’ olarak niteleyen Akın, “Ancak şimdi meçhul ve tereddüt uyandıran çok şey var. Bizler de bu belirsizliğin aşılması için efor harcıyoruz. Bir tahlilin gerektiği tarafındaki olgunun kabulü değerlidir. Tüm ülke kamuoyu olarak bütün tarafların, tüm siyasal aktörlerin dahil olduğu şeffaf bir sürecin işletilmesini istiyoruz” dedi.
“İktidar kanadı içindeki kimi kümelerin birtakım farklı eğilimleri yahut ters görüşleri olması da elbette mümkün”
-İktidar kanadı, Bahçeli üzerinden Kürt sorunu ile ilgili arkası gerisine ataklar yapıyor. Tokalaşmayla başlayan ve ‘Çözüm süreci mi başlıyor?’ noktasına kadar varan tartışmalar yapılıyor. Sizce bunlar yalnızca Bahçeli’nin atılımları mi? Bahçeli’nin telaffuzlarını iktidar kanadının adımları olarak yorumlayabilir miyiz?
Uzun mühletten beri AKP ile MHP ortasında bir iktidar paylaşımı olduğu herkes tarafından kabul edilen bir gerçek. Dikkat ederseniz iktidar muhakkak bahislerde atacağı adımları evvel Bahçeli’nin ağzından kamuoyuna duyuruyor. Bu nedenle Bahçeli’nin bu cins mevzularda söyledikleri aslında AKP-MHP iktidarının ortak fikri olarak okunabilir. Buna rağmen iktidar kanadı içindeki kimi kümelerin birtakım farklı eğilimleri yahut muhalif görüşleri olması da elbette mümkün. Lakin iktidarın atacağı adımları belirleyen şeyin AKP-MHP ortasında oluşan konsensüs olduğunu düşünüyoruz. Yani velhasıl Bahçeli’nin atılımları iktidarın atacağı adımların bir işareti.
“Çözüm süreci demek için elimizde kâfi bilgi yok”
-Peki, sahnesinde Bahçeli’nin olduğu bu adımlar bir tahlil sürecinin varlığı için kâfi ve ikna edici işaretler mi?
Aslında ortada ismi konmuş, çerçevesi belirlenmiş ve bizim bildiğimiz bir ‘süreç’ şimdilik yok. Bahçeli’nin atakları elbette yeni bir durumun varlığının işareti. Ama bu yeni durumun çerçevesi, ana çizgileri, nasıl ilerleyeceği konusunda ne somut bilgiler var ne de iktidar kanadından kamuoyuna yönelik ikna edici bir açıklama yapıldı. Mevcut durum eskiye nazaran farklı olmakla birlikte şimdi ‘çözüm süreci’ demek için elimizde kâfi data yok. Şunun altını çizmek isterim ki, bu ve gibisi olumlu diyebileceğimiz adımlar elbette sorun üzerinde müzakerelerin yapılmasını, bir diyalog tabanının oluşmasını kolaylaştıracaktır. Lakin atılacak adımların samimi, altı dolu ve çerçevesinin ikna edici olması koşuluyla…
“Temkinliyiz”
-İktidar Kürt sıkıntısında milliyetçi siyasetlerin bayraktarlığını yapan Bahçeli eliyle yıllardır sürdürdüğü bu güvenlikçi siyasetlerinden neden vazgeçme eğilimine girdi? Ulusal ve memleketler arası istikrarlar ışığında bu değişimi sizce neye yormalıyız?
Aslında Kürt sorunu, Türkiye’nin sorunu olduğu kadar bu sorunun tahlili Orta Doğu için de kilit değerde. Orta Doğu’da devam eden bir büyük savaş var. Bölgede yıllar boyunca devam eden vekalet savaşları tarafların direkt çatışmasına dönüştü. Bu türlü bir ortamda bölgedeki Kürt varlığı mevcut denklemde değerli bir yere sahip. Şayet Türkiye, bugüne kadar savaşarak yok etmek istediği Kürtleri stratejik bir ortak olarak görmek istiyorsa ve bunun için Kürtlerle olan sıkıntılarını müzakere ve karşılıklı diyalog tabanında çözmek istiyorsa bunun mevcut istikrarlara tesiri kuşkusuz kıymetli olacak.
Fakat mevcut iktidarın itimat vermeyen onca pratiğini unutmak da mümkün değil. AKP-MHP iktidarının atılımlarına karşı temkinle yaklaşıyoruz. Kürt halkı içinde temkinli bir optimistlik olmakla birlikte, 2015 sürecinin yarattığı travma şimdi çok canlı. Kürt halkı böylesi bir travmaya bir daha asla müsaade vermeyecektir.
Güvenlikçi yaklaşımla hareket eden devlet, yıllardır sürdürdüğü savaşın sonunda sorunun bu formda çözülemeyeceğini artık görmelidir. Çatışmaların ve sürdürülen savaşın Kürtlere de Türklere de faydası yok. Sürecin bu haliyle sürdürülebilmesi artık olanaksız. Aslında bir bakıma süreç kendini dayattı. Siyasete düşen vazife kendini dayatan bu süreci ferasetle, soğukkanlılıkla ve içtenlikle ilerletmek.
“Öcalan’ın Kürt meselesinin tahliline ait kilit rolü inkar edilemez”
-Tüm bu tartışmaların arasında DEM Parti Milletvekili Ömer Öcalan’ın, İmralı’da Abdullah Öcalan’la görüşmesine de müsaade verildi. Bu da yeni bir durum…
Evet, 25 yıldır cezaevinde olan Sayın Öcalan üzerinde 4 yıla yaklaşan bir müddettir mutlak bir tecrit kelam konusuydu. Öte yandan Öcalan’ın Kürt sıkıntısının tahliline ait kilit rolü de inkar edilemez. Ayrıyeten bu sorunun diyalog yerinde çözülmesi için bu mevzuyla ilgili herkesin kanısını açıklaması da epey kıymetli. Tüm bunları yan yana getirdiğimizde Sayın Öcalan’la İmralı’da yapılmış olan görüşme hem yeni bir durum hem de kıymetli bir gelişme. Lakin daha kıymetlisi bu diyalog kanalının açık tutulmasıdır. Şayet Kürt probleminin tahlilinde müzakere yolunda ilerlenecekse Sayın Öcalan’la kurulacak bir diyalog yerinin sorunun tahliline katkısı kıymetli olacaktır. Sürecin bu biçimde ilerleyeceğini söylemek için şimdi çok erken. Fakat gereksinim olan prosedürün bu diyalog tabanı olduğunu söyleyebiliriz.
“Demirtaş ve Öcalan rakipmiş üzere gösteriliyor”
-Peki, Kürt probleminin tahlili için yıllardır cezaevinde olan Abdullah Öcalan’ın tek adres olarak gösterilmesi kâfi mi? Buna paralel Kürt ve Türkiye siyasetinde kıymetli bir özne olan Demirtaş’ın hususun dışında tutulması hayli manidar görünüyor. Siz bu mevzuda neler söylersiniz?
Yaşanan tartışmanın en temel nedeni Orta Doğu’daki gelişmeler. Kürt sorunu bölgesel bir sorun. Kürt sıkıntısının bölge seviyesinde tahlilinde Öcalan’ın kıymetli rol oynayabileceğini devlet de memleketler arası güçler de, Kürtler de kabul ediyor. Hasebiyle Öcalan 25 yıldır cezaevinde olmasına karşın bu türlü bir gerçeklik var. Lakin tek başına onun üzerine kurulan bir tahlil yolu tartışması da kelam konusu değil.
Biz Meclis başta olmak üzere bütün demokrasi güçlerinin inisiyatif alması için davette bulunuyoruz. Elbette eski Eş Liderimiz Demirtaş ve cezaevinde bulunan bütün arkadaşların katkısı da olacaktır. Onlarla da çeşitli görüşmeler zati yapılıyor. Demirtaş’la Öcalan’ı birbirlerinin karşısına koyma, birbirine rakipmiş üzere gösterme eğiliminde olan çevreler olduğunun farkındayız. Bu türlü bir kıyaslamanın ve bu yerde yürütülen bir tartışmanın yanlış olduğunu, Demirtaş’ın şahsen kendisi de söz ediyor. Demirtaş’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada “Öcalan bir inisiyatif alır ve siyasetin önünü açmak isterse tüm gücümüzle gerisinde olacağız “demesinin manası da budur zati.
“Kürt sorunu, yalnızca Kürtlerin sorunu değil”
-Kürt meselesinin diyalog yerinde ve müzakereler yoluyla çözülmek istenmesi durumunda sizce muhatap kim olmalı?
Aslında Kürt sorunu yalnızca Kürtlerin sorunu değil. Bu sorun tüm Türkiye’nin sıkıntısıdır. Sorun, Kürtler kadar Türklerin ve ülkede yaşayan tüm halkların problemidir. Herkes için ortak olan bu sorunun tahlilinde muhatap tüm Türkiye halkları olacaktır. Bunu yalnızca AKP-MHP ve DEM Parti ortasındaki bir mevzuymuş üzere düşünmek ve olguya dışarıdan bakmak yanlışsız değil. Tüm muhalefet bu sorunun tahlili için kesinlikle inisiyatif almalı ve herkes elini taşın altına koymalıdır. Sorunun tahlili hedefiyle atılan her adım kesinlikle samimiyet içermeli ve bir teminata bağlanmalıdır.
Kürt sıkıntısının muhatabı elbette Türkiye halklarının tamamıdır lakin sorunun her evresinde farklı öznelerle müzakere gerekebilir. Sorunun Meclis’teki muhatabı başta DEM Parti ve öteki siyasi partilerdir.
Ancak silah bırakma, çatışmaların durdurulması üzere mevzular konuşulduğunda müzakerelerin muhatabının, elinde silahı tutanlar yahut onların temsilcisi durumunda olanların olması son derece doğal. Bu manada Sayın Öcalan’ın rolü kilit ehemmiyettedir. Bahçeli, Öcalan’ı açıklama yapmaya davet ettiğine nazaran bu muhataplık ilgisini kabul etmiş görünüyor. Bu durumun iktidar tarafından da kabul edilmesi elbette kıymetli. Öte yandan sorunun toplumsal, kültürel ve ekonomik boyutlarının tartışılmasında ise muhatap sivil toplum kurumları ve toplumun kendisidir. Öbür değerli bir nokta ise tahlil iradesini ferdi tasarruflardan kurtarıp kurumsal işleyişe sahip hale getirmektir.
“Bu üslupla müzakere yürütülmesi mümkün değil”
-Bahçeli, küme toplantısında, Öcalan’ın gelip Meclis’te bir açıklama yapması daveti yaptı. Bahçeli’nin bu türlü bir davet yapması elbette değerli bulunuyor fakat bununla birlikte konuşmanın içeriği ve üsluba ait nedense pek bir şey söylenmedi. Siz bu hususta neler söylersiniz?
Daha evvel de belirttiğim üzere Bahçeli’nin atılımı yeni bir devrin işareti. Fakat şimdi belgisiz ve tereddüt uyandıran çok şey var. Bizler de bu belirsizliğin aşılması için uğraş harcıyoruz. Bir tahlilin gerektiği tarafındaki olgunun kabulü değerlidir. Tüm ülke kamuoyu olarak bütün tarafların, tüm siyasal aktörlerin dahil olduğu şeffaf bir sürecin işletilmesini istiyoruz.
25 yıldır cezaevinde tutulan Sayın Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması manasına gelen bir açıklamanın iktidar kanadı tarafından lisanlandırılması, mevcut bir sorunun kabulü açısından kıymetli. Biz de Kürt sorunu konusunda fikri olan, tahlil konusunda önerisi olan herkesin serbestçe konuşmasından ve niyetini Türkiye kamuoyu ile paylaşmasından yanayız. Bizim başından beri söylediğimiz şey, bu sorun hakkında demokratik bir tartışmanın herkesçe yapılabilmesi. Bu manada Bahçeli’nin açıklaması, ardında yatan plan her neyse, ondan bağımsız bir biçimde dikkate kıymet bir adım.
Bahçeli’nin konuşmasının içeriği ve üslubuna ait ise şunu tabir edeyim; bu üslup ile bu lisanla müzakere yürütülmesi mümkün değil. Bahçeli’nin kabul edilemeyecek bu üslubu karşısında “peki o vakit niçin el uzattın” sorusu akla geliyor. Tasaları akıldan çıkarmadan, olgunun varlığını konuşuyor olmak bile başlı başına değerli. Lakin bir diyalog sürecinin en değerli gereksinimlerinden biri de ihtimamlı bir lisan ve ikna edici, müzakereci, inandırıcı bir üsluptur.
Aslında tüm bu tartışma sürecine etkin halde katılmamızın nedenlerinden biri de bu tartışmayı Bahçeli’nin ortaya koyduğu bu üsluptan kurtarıp, olması gereken yere çekmek. Bu talep ne kadar toplumsallaşırsa o vakit tahlil gerçekleşebilir. Bunun için de samimiyet içeren bir üsluba muhtaçlığımız var. Olgunun toplumsallaşması için siyasetin itidalli, samimi ve inanç veren bir üslup ortaya koyması gerekir. Bir yandan tahlilin konuşulması istenirken birebir vakitte topluma hamaset pompalanması sürecin hakikat biçimde ilerlemesini tehlikeye sokar.
“Kürtlerin sevilmesinin salık verildiği ortamda Kürt kentlerinin bombalanması…”
-‘Vefatının Yüzüncü Yılında Ziya Gökalp Sempozyumu’nda konuşan MHP lideri Bahçeli, Gökalp’in ‘Türkler ile Kürtlerin birbirini sevmesi her iki taraf için hem dini hem de siyasi bir farzdır’ kelamlarını hatırlatarak ulusal dayanışma daveti yaptı. Siz Bahçeli’nin bu yeni ve manidar el yükseltmesini Ziya Gökalp’in etnik ve siyasi kimliğini de dikkate alarak nasıl yorumlarsınız?
Bu tıp mevzuların tartışılmasında siyasi aktörlerin ısrarla kaçınması gereken iki temel şey, sorunu hamasete yahut polemiğe materyal haline getirmemek olmalı. Geçmişte ırkçı bir telaffuzla topluma Kürt düşmanlığı pompalayan hamaset de yeni konjonktürde mevzuyu içi ve altı boş bir cümleye sıkıştıran polemik de sorunun derinliğini görmeyi engelliyor.
Kürtlerin sevilmesinin salık verildiği ortamda Kürt kentlerinin bombalanması tam da mevzuyu hamasetle polemiğe boğmak ve tartışılması gereken asıl şeylerin gözden kaçırılmasını sağlamaktır. ‘Halkların kardeşliği’ vurgusu bizim öteden beri kıymetli saydığımız ve prensip haline getirdiğimiz bir mevzu. Aslolan şey bizce budur.
“Kaybedilen canların acısı bizim de acımız”
-Tüm bunlar yaşanıyorken TUSAŞ’a yapılan saldırıyı nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu taarruzun maksadı ya da iletisi ne olabilir?
Şiddet ve bu tıp akınlar nereden gelirse gelsin; saldırıyı planlayıp gerçekleştirenlerin gayeleri ne olursa olsun bu cins hareketler tahlil konuşmayı kolaylaştırmıyor. Böylesi vakitlerde diyalog sürecinin ve muhtemel müzakere ortamlarının bu tıp ataklardan olumsuz etkileneceği mutlaktır. Bu nedenle her şeyden evvel ülkede bir diyalog ve müzakere iklimine muhtaçlık olduğunu düşünüyoruz. Sıkıntıların adil halde barışçıl formüllerle tahlili tarafında uğraş harcanması gerektiği fikrindeyiz.
Öte yandan TUSAŞ saldırısı münasebet yapılarak Rojava’ya ve hudut ötesindeki başka Kürt bölgelerine yapılan bombardıman da kabul edilemez. Ne TUSAŞ saldırısı ne de Rojava’ya yapılan bombardımanlar tahlile katkı sağlamayacaktır. Siyasete, müzakereye ve diyaloga talih tanımaktan öbür çaremiz yok.
DEM Parti son akın ile ilgili bütün kurumlarıyla açıklamalar yaptı. Biz demokratik siyasetten yana olan tavrımızı, şiddete karşı olduğumuzu her seferinde tabir ediyoruz. Kaybedilen canların acısı bizim de acımızdır. Hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyoruz. Savaş, çatışma, acı, gözyaşı, kan demektir. Biz halkların barış istediğini ve ‘artık yeter’ dediğini biliyoruz. Onun için uğraş ediyoruz. Demokratik ortamın yaratılması, siyasetin önünün açılması, farklı niyetler ortasında müzakerenin başlaması; açık, şeffaf bir sürecin işletilmesi bizim en değerli talebimiz.
|