Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılması öngörülen global iklim konferansı COP 28, 30 Kasım-12 Aralık 2023 tarihlerinde Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) gerçekleştirilecek. Türkiye-BAE ortasında imzalanan ‘Kapsamlı Ekonomik İştirak Anlaşması’ (CEPA) ise 1 Eylül 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Gerek iklim doruğu gerekse iki ülke ortasındaki bağlantıların gelişimini pahalandırmak üzere, BAE’nin Ankara Büyükelçisi Saeed Thani Hareb Al Dhaheri, dün İstanbul’da bir küme gazeteci ile bir ortaya geldi.
1 EYLÜL’DE BAŞLADI
Toplantıda Al Dhaheri, ilgilerin gelişmesi ve iki ülkenin kalkınma maksatlarına yönelik vizyonlarına hizmet etmek üzere, 1 Eylül 2023 tarihinde yeni bir sayfa açtıklarını belirtti. İmzalanan ekonomik işbirliği muahedesiyle, ticaret, yatırım, sanayi, turizm, ulaştırma, güç, besin, teknoloji, uzay üzere iki ülke tarafından belirlenen öncelikli kilit dallardaki ‘iddialı planlar’ ışığında, “muazzam ticaret, iktisat ve yatırım fırsatlarıyla dolu umut verici bir gelecek beklediklerini” kaydetti. Uzay alanına vurgu yaparak “Türk tarafının yatırımlarını bekliyoruz” dedi. Al Dhaheri kelamlarına şöyle devam etti:
125 BİN BİREYE İŞ İMKANI
“BAE ile Türkiye ortasındaki toplam petrol dışı ticaret hacmi, 2022 yılında 19 milyar dolara ulaşarak 2021’e kıyasla yüzde 40, 2020’ye kıyasla yüzde 112 arttı. BAE, Türkiye’nin en süratli büyüyen ortağı haline geldi. Türkiye ile imzalanan CEPA, BAE’nin global ekonomik mutabakatlar programı kapsamında imzaladığı dördüncü muahede olma özelliğini taşıyor. Kısa mühlet içinde 50.7 milyar dolar bedelinde 13 proje yaşama geçirilecek. Muahedenin petrol dışı ikili ticareti 5 yıl içinde yıllık 40 milyar dolara çıkarması, 2031 yılına kadar Türkiye’de 100 bin, BAE’de ise 25 bin yeni istihdam yaratması bekleniyor. Ayrıyeten muahedenin, BAE’nin Türkiye’ye ihracatını yüzde 21.7 oranında arttırması bekleniyor.”
Toplantıyı Hürriyet’ten Seda Türkoğlu izledi.
KARŞILIKLI FAYDA
Türkiye’ye yapılan petrol dışı ihracatın, 2022’de 2021’e kıyasla yüzde 109 artışla 5.6 milyar dolara ulaştığının altını çizen Al Dhaheri, kelamlarına şöyle devam etti: “BAE ve Türkiye birbiri için çok bedelli ticari partnerler. BAE, Türk firmaları için çok değerli bir pozisyona sahip. Her yıl Türkiye’den milyarlarca dolarlık ithalat yapmaktayız. Türkiye’den ithal edilen eserlerin bir kısmı BAE pazarında tüketilirken, büyük bir kısmı, dünyanın en kıymetli ticaret merkezlerinden olan BAE üzerinden pek çok ülkeye ihraç ediliyor. Türkiye’den yapılan ithalat ile BAE’den dünyanın geri kalanına yapılan tekrar ihracat süreçlerinin pahası, 2022’de yüzde 87 artışla 2.3 milyar dolara ulaştı. Bu ticaretin her iki ülke için de ne kadar faydalı olduğu ve karşılıklı olarak yarar sağladığı ortadadır.”
‘ANKARA-ŞAM BAĞLARI DİYALOGLA DÜZELECEKTİR’
BAE, 2011’de Suriye’de iç savaşın başlamasıyla kapattığı Şam Büyükelçiliğini 2018’de tekrar açmıştı. Emirliğin Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayid Al Nahyan, şubat ayında, zelzeleden bu yana Suriye’yi ziyaret eden birinci üst seviye Arap yetkili olmuştu. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ise on yıldan fazla müddettir eşi Esma Esad ile birlikte yaptığı birinci resmi yurtdışı gezisini mart ayında BAE’ye gerçekleştirmişti. Öte yandan, BAE, İsrail ile özgür ticaret muahedesi imzalayan birinci Arap ülkesi olmuştu.
Bu bilgiler ışığında, Türkiye-Suriye bağlantılarına ait Hürriyet’e özel değerlendirmede bulunan Büyükelçi Al Dhaheri, “BAE’nin önceliklerinden bir tanesi diyalogtur. Ülkemizin öncü adımları ve birincilere imza atması, bölgede daima olumlu sonuçlar verdi. İsrail ile bağlantı kurmamız ise Filistin sıkıntısında olumlu manada rol oynamaktadır. Türkiye-Suriye alakalarına dair şunu söyleyebilirim. İki ülke hudut paylaşıyor. Komşu ve kardeş ülkeler. BAE olarak, Türkiye-Suriye bağlantılarının diyalog yoluyla tekrar düzeleceğini umuyoruz” diye konuştu.